Türk Malı Belgesinin Kullanım Amacı Nedir?

IPA-Türk Malı Belgesi, IPA projeleri ile ilgili ihale sözleşmeleri kapsamında satın alınan tüm mal ve malzemelerin, “tercihsiz menşe kuralları”na göre, Türk menşeli veya Türk menşei kazanmış olduğunu belgelemek üzere, Gümrük Yönetmeliği’nin “tercihsiz menşe kuralları” ile ilgili madde hükümleri esas alınarak düzenlenen Menşe Şahadetnamesi örnek alınmak suretiyle, halen bu amaçla kullanımda olan “Yerli Malı Belgesi”nin yerine kullanılan belge olup, söz konusu belgenin basımının ve belgenin tanzim ve onayına ilişkin usul ve esaslarının, mevcut mevzuat hükümleri dikkate alınarak TOBB tarafından hazırlanması kararı alınmıştır.

AB Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ve Merkezi Finans İhale Birimi ile diğer kurumlar tarafından öngörülen hususlar dikkate alınarak “Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) Kapsamında Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Tarafından Bastırılan Türk Malı Belgesi’nin Tanzim ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslar” ile “Türk Malı Belgesi” hazırlanmış ve Odamızın hizmet tarifelerinde yerini almıştır.

Söz konusu IPA Fonları İhaleleri için 1 Mayıs 2013 tarihine kadar, Yerli Malı Belgesi de kullanılmaya devam edilecek olup, anılan tarihe kadar firmaların taleplerine veya Odaların tercihlerine göre, Yerli Malı Belgesi veya Türk Malı Belgesi düzenlenebilecektir. Ancak 1 Mayıs 2013 tarihinden itibaren, IPA Fonları İhaleleri için Yerli Malı Belgesi kullanılmayacak, sadece Türk Malı Belgesi kullanılacaktır. Bu tarihten sonra Yerli Malı Belgesi ibraz edilse dahi, ihaleyi açan kurum tarafından kabul edilmeyecektir.

 

Türk Malı Belgesi Başvuru ve Onay İşlemleri Nasıl Yapılır?

Odalar, sadece satışını yapmış olduğu Türk Malı belgesini onaylamaya yetkilidir. Yüklenici Firma, odanın üyesi olmaması halinde, bu firmanın üyesi olduğu Oda tarafından düzenlenmiş ve düzenleme tarihi üç ayı geçmeyen Oda Sicil Sureti talep edilir.

Yüklenici Firma, Üretici Firma’dan, Belge ile birlikte onaya konu eşyanın Gümrük Yönetmeliği’nin 33 üncü ve 42 inci maddelerindeki hükümler çerçevesinde Türk menşeli olduğunu kanıtlayan bilgi ve belgeleri temin etmekle yükümlüdür.

Yüklenici firma tarafından, tedarik edilecek mal veya malzemenin üreticisi olan firmaya(lara) ilgili bölümleri tanzim ettirilerek imzalattırılan Belge(ler), yine Yüklenici Firma tarafından Belge’yi satın aldığı Odaya onay için ibraz edilir.

Türk Malı belgesi, ilgili IPA sözleşmesinde yer alan her bir mal veya malzeme için ayrı ayrı düzenlenir. Üreticisinin aynı olması halinde, birden fazla mal veya malzeme için tek bir belge düzenlenebilir. Bu durumda, Belge’nin 9 uncu kutusunda, her eşya bir satıra yazılacak olup, 9 uncu kutunun dolması halinde yeni bir belge kullanılacaktır.

Belge Türkçe olarak doldurulur. Türk Malı belgesi doldurulurken aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir.

  • 1, 4, 5 ve 6, 7 ve 8’inci kutularda Yüklenici ve Üretici Firmaların ticari unvanları, adresleri, iletişim bilgileri, ticaret ve Oda/Borsa sicil numaraları ile bağlı oldukları vergi daireleri ve vergi numaraları,
  • 2’inci kutuda Belge onay tarihi,
  • 3’üncü kutuda Sözleşme Makamının adı,
  • 9’uncu kutuda sıra no, eşyanın cins ve nev’i, eşyanın tanımı, (kayıtlı her bir madde için ayrı sıra numarası verilir ve madde aralarında boşluk bırakılmaz. Son kaydın hemen altına sonradan bir ilave yapılmasına imkân tanınmayacak şekilde yatay bir çizgi ve ardından kullanılmayan yerler bir çapraz çizgiyle iptal edilir)
  • 10’uncu kutuda eşyanın diğer ölçü ve birimlerine, (litre, metreküp vb. ve Belge’nin 9’uncu kutusunda kayıtlı sıra numaraları ile belirtilen her bir eşya için ayrı ayrı olmak üzere ölçü ve birimlerinin belirtilmesi gerekir.)
  • 12’inci kutuda eşyanın, tümüyle Türk menşeli olduğuna veya Türk menşei kazanmış olduğunun addedildiğine dair açıklamalara ve altında Belge’nin tasdik işlemini yapan iki oda görevlisinin isim ve imzalarına, ilgili odanın mührü ile kaşesine,
  • Belgenin arka yüzündeki “Üretici Beyanı”nın altında Üretici Firmanın kaşesi ve ilgilinin imzasına yer verilmelidir.

İlgili Oda tarafından onaylanan belgenin, Sözleşme Makamına ibraz edilmesi Yüklenici Firmanın sorumluluğundadır. Onaylanan Belge, onay tarihinden itibaren bir yıl süreyle geçerlidir.

 

Türk Malı Belgesi Onayı Sırasında İstenen Belgeler Nelerdir?

Belge’de kayıtlı eşyanın Türkiye menşeli olduğunu belirlemek üzere, Yüklenici Firma tarafından, Üretici Firma’dan temin edilerek ilgili Odaya ibraz edilebilecek belgeler aşağıda belirtilmiştir:

1)   Tümüyle Türkiye Gümrük Bölgesinde elde edilmiş veya üretilmiş eşya için; söz konusu eşyanın teminine ilişkin müstahsil makbuzu, borsa tescil beyannamesi, maden ruhsatı, alış faturaları vb.

2)     Menşeli olmayan girdilerin kullanılması suretiyle üretimi gerçekleştirilen eşya için; ithalat beyannamesi, alış faturası vb.

3)     Üretici firmalara ait, düzenleme tarihi üç yılı geçmeyen kapasite raporları (kapasite raporu ile beyan edilen eşyanın birebir uyuşması şartı aranmaz. Şüphe halinde Oda eksperinin görüşü alınabilir).

Yukarıdaki belgelerden bir veya birkaçı ve varsa gerekli görülen başka belgeler Odalar tarafından talep edilebilir.

 

Türk Malı Belgesi Satış ve Onay Ücreti Nedir?

Türk Malı Belgesi satışı Odamız tarafından IPA programları kapsamındaki bir sözleşmenin yüklenicisi olan firmalara yapılır. Talep eden diğer Odaların üyesi olan Yüklenici Firmalara da satış yapılmaktadır. Ancak sadece satışını yaptığımız belge onaylanmaktadır. Satış ve Onay ücreti TOBB tarafından belirlenmektedir. Satış ve onay ücreti belgenin satışı sırasında birlikte tahsil edilir.

Türk Malı Belgesi satış ve onay ücreti 250 TL.’dir.